Công tác shop drawing là gì một công tác dẫn đường cho thi công ngoài hiện trường, một công tác rất quan trọng, nếu sai sẽ trả giá rất đắt (phá đàm lại). Shop drawing nghĩa là triển khai bản vẽ thi công, bất cứ công việc nào đều phải có shop, ví dụ như shop thép, shop xây, shop đào đất…. Nói một cách ngắn gọn công tác Shop drawing chính là công tác biến bản vẽ thiết kế thành bản vẽ thi công, để có thể đưa cho anh em kỹ sư và tổ đội nhìn vào bản vẽ có thể thi công được.
Tại sao lại phải có shop drawing, shop drawing là gì
Bản vẽ thiết kế của đơn vị thiết kế không diễn tả hết, không trình bày ra cho chúng ta tất cả thông tin về một cấu kiện, để lấy thông tin một cấu kiện, bạn phải tổng hợp thông tin ở nhiều bản vẽ khác nhau. Ví dụ: thép dầm a, thì chiều dài, vị trí của dầm a nằm trong bản vẽ mặt bằng, còn thép thì nằm ở bản vẽ mặt cắt thiết kế, bố trí cắt thép thế nào thì chưa biết…
Mội ví dụ nữa là tường xây, mặt bằng kiến trúc đã quy định vị trí tường, nhưng có quy định thêm là cứ 3m bổ một trụ bê tông, nhưng trong bản vẽ thiết kế tường thì không có thể hiện trụ thế nào, đặt ở đâu…
Qua 2 ví dụ trên các bạn đã thấy cần phải có một công tác tổng hợp những thông tin về một cấu kiện lại trong một bản vẽ, nhắm giúp người kĩ sư thi công, tư vấn, chủ đầu tư nắm bắt được mà gọn nhẹ, mặt khác phải có một bản vẽ làm cơ sở để thanh toán sau này, khi được chủ đầu tư và tư vấn ký vào. Nó chính là công tác shop drawing, người làm shop sẽ ra một bản vẽ tổng hợp tất cả các thông tin và quy định của cấu kiện, được sự đồng ý của TVGS và CĐT thì sẽ được đưa ra để thi công, và làm cơ sở bản vẽ hoàn công sau này.
Nguyên tắc của làm shop drawing nói chung và detail thép (chi tiết thép) nói riêng
- Tuân thủ đúng theo thiết kế và quy định của thiết kế.
- Dễ hiểu, dễ đọc, gọn gàng chi tiết, đầy đủ thông tin về cấu kiện như kích thước, cốt thép… để người kỹ sư thi công có thể làm theo.
Với detail thép nói riêng: tuân theo thứ tự ưu tiên sau:
- Phải biết sử dụng autocad nhanh và thành thạo.
- Detail ra phải đúng theo thiết kế, số lượng thép, khoảng các đai, chủng loại thép và công tác quan trọng nhất là phải nối đúng miền nối được quy định trong chỉ dẫn thiết kế.
- Detail thép phải ra sao cho số lượng DC (thép vụn) là ít nhất
- Detail thép phải ra sao cho thuận tiện cho thi công, thi công dễ nhất.
Trước khi bắt đầu vào ra detail, người kỹ sư thép phải nhìn qua mặt bằng dầm sàn, có một cái nhìn tổng thể về dầm nào là dầm chính, dầm nào là dầm phụ, dầm nào nhịp dài, dầm nào nhịp ngắn, dầm nào nhiều nhịp, dầm nào ít nhịp, các dầm nhiều thép loại này, các dầm nhiều thép loại kia. Tổng hợp lại thành bảng để có cái nhìn tổng thể để có thể đưa ra quyết định làm cái nào trước , làm cái nào sau. Thường thì kinh nghiệm sẽ là lọc các dầm có đường kính thép gần giống nhau ra một chỗ, bắt đầu làm từ cái dầm nhịp dài trước sau đó đến nhịp bé, làm từ dầm nhiều thép trước đến dầm ít thép.
Ra detail để đúng thiết kế
Thông thường người ra detail trước tiên phải đọc chỉ dẫn thiết kế của đơn vị thiết kế, nó thường là những bản vẽ đầu tiên trong tập bản vẽ thiết kế thi công trong chỉ dẫn này nó quy định những nguyên tắc xuyên suốt trong quá trình ra detail.
Ví dụ như:
- Quy định về miền nối thép dầm: 1/4L hai đầu dầm không được nối thép lớp trên, chỉ được nối ở 2/4 ở giữa.
- Quy định về miền nối thép cột: Nối ở 2/4xH với H là chiều cao từ sàn tới đáy dầm, không được nối ở chân hoặc đỉnh.
- Quy định về neo cốt thép: Với thép lớp trên là 40d, thép lớp dưới là 25d.
- Quy định về cắt cốt thép: Với thép lớp trên được cắt ở 1/3 giữa nhịp, thép lớp dưới được cắt ở 1/8 hai đầu nhịp.
………………………………………..
Nó là những quy định buộc chúng ta phải tuân theo không được phép làm trái đây là ưu tiên hàng đầu cho người làm shop.
Để ra detail đúng thiết kế thì đơn giản, cứ làm theo những quy tắc thiết kế thôi. Chốt lại vấn đề này là phải nắm đươc quy định của thiết kế, để chạy thép nối thép đúng.
Ra detail sao cho thép vụn ít nhất
Thông thường định mức thép vụn ở mức 2 đến 3%, mà các bạn cắt nát thép ra, thì chỉ tổ bán được nhiều sắt vụn, đi liên hoan, còn công ty lỗ chổng vó.
Một cây thép có chiều dài 11,7m, nếu cứ nối liên tiếp với nhau e rằng nằm trong vùng không được nối, vì thế người làm detail phải có phương án cắt thép sao cho mối nối nắm trong vùng an toàn cho phép nối.
Vấn đề của người ra detail thép là phải căn chỉnh chiều dài cây thép sao cho nằm trong vùng nối, sẽ phải cắt thanh dài, thanh ngắn, nhưng các bác nên ưu tiên nên chọn những cây thép có chiều dài 11,7m; 2,925m; 3,9m; 5,85m, 7,8m để ướm vào bản vẽ. Vì sao? Vì khi cắt như thế thì không bị thừa thép, 11,7m cắt đôi được 2 cây 5,85, cắt làm 3 thì được 3 cây 3,9m ; cắt làm 4 thì được 4 cây 2,925m.
Trong trường hợp đã ướm những cây đó vào nhưng không được thì nên cắt những cây thép sao cho mẩu thép thừa từ lần cắt đó càng lớn càn tốt, vì những mẩu nhỏ tầm 2m chằng sử dụng được gì ngoài đem bán (nếu một cây dùng để nối đã mất 80d rồi)
Bạn phải chạy thép sole nữa, sole cho từng lớp để đảm bảo không quá 50% nối, trường hợp lớp thép có 3 cây thì vẫn chấp nhận được chỗ nối 1, chỗ nối 2.
Chốt lại vấn đề này là sử dụng ưu tiên những thanh thép là ước số của 11,7m để chạy thép. Và nếu không được thì nên cắt sao cho thép vụn dài nhất để sử dụng cho lần sau, cho những nhịp ngắn.
Ra detail sao cho thi công thuận tiện nhất
- Nhiều bạn ra detail mà ra thợ không biết luồn lắp kiểu gì, để thanh thép cong quá dài luồn khó,hoặc nhiều dầm phụ gác lên dầm chính mà không bóp chiều cao đai dầm chính lại dẫn đến trồi thép dầm phụ lên mặt sàn. Đây chính là kinh nghiệm của người ra detail được sử dụng, các bạn luôn phải hình dung trong đầu thợ lắp thế nào.
- Sắp xếp bản vẽ thật gọn gang, hợp lý, các thông số rõ ràng, khi in ấn nét đậm nét nhạt thể hiện được, chứ không đánh đồng tất cả các nét, dễ nhầm.
- Khi vẽ nhớ quy định màu chuẩn cho từng loại để khi in có né tđậm nét nhạt.
Chốt lại vấn đề này là luôn phải nghĩ trong đầu mình làm phương án này thợ thi công lắp dựng được không, và kỹ năng vẽ và in ấn phải ngon ngon.
Kĩ năng vẽ Autocad
Nhất thiết bạn phải vẽ được, vẽ thành thạo, nhanh, thì mới mong làm đề tay kịp tiến độ, vì thường tiến độ thi công ép rất nhanh, bạn phải làm xong, nộp tư vấn check, bancheck cũng mất mấy ngày. Thao tác trên bạn phím thường không có thời gian nghỉ tay, nói thế thôi chứ làm nhiều thì quen mà, cũng từng đó bước. Nếu không biết vẽ cad, bạn đừng mơ làm shop.
Suy cho cùng làm shop cực dễ,chứ không khó như ta tưởng, như một số người dấu nghề, cho rằng biết ra detail là giỏi, nhưng thú thực đó chỉ là một mảng kiến thức nhỏ bé trong cái thế giới xây dựng vô vàn này. Mình ghét nhất là giấu nghề,người giỏi là người biết làm những cái mà người khác có học cũng không thể làm được, chứ không phải là khư khư giấu diếm.
Sau đây là các bước làm một detail thép dầm
- Đọc nắm được hết bản vẽ thiết kế dầm định làm, quy định thiết kế;
- Copy hết tất cả các dữ liệu cần thiết vào một khu vực trong cad để tiện nhìn;
Đó là copy mặt cắt gối, mặt cắt nhịp, tiến hành sửa sàn mặt cắt,
Để trích xuất được một cái dầm từ bản vẽ ta dùng lệnh extrim, vẽ một hình chữ nhật bao quanh cái dầm trên mặt bằng, tiến hành extrim toàn bộ phần ngoài hình chữ nhật, ta được phần trích xuất dầm, move về vị trí của mặt cắt để dễ làm, vẽ lại cột, chỉnh sửa lại dầm để tiến hành vẽ thép. - Vẽ thép trong dầm, vẽ thép đai trước, vẽ thép dọc sau, rồi gán các thông tin từ mặt cắt vào, kết thúc bước này ta có được một dầm có thép dọc thép đai. Kích thước bố trí thép đai, kích thước miền nối.
- Tiến hành chạy thép lớp trên, rồi lớp dưới đo kích thước thép, viết ký hiệu, chỉnh sửa bản vẽ.
